โรคทางเดินกระเพาะปัสสาวะส่วนล่างในแมว โรคทางเดินกระเพาะปัสสาวะส่วนล่างในแมว หรือในทางสัตวแพทย์เรียกว่า Feline lower urinary tract disease (FLUTD) เป็นโรคที่พบได้บ่อยในน้องแมว เป็นกลุ่มโรคที่เกี่ยวข้องกับกระเพาะปัสสาวะและท่อปัสสาวะ โดยมีตั้งแต่อาการน้อยจนถึงอาการรุนแรง
เจ้าของแมวควรมีความเข้าใจในโรคเพื่อที่จะป้องกันไม่ให้เขาป่วย แมวที่มีความเสี่ยงเป็นโรคนี้คือ น้องแมวช่วงอายุ 1 ปีขึ้นไป พบในแมวตัวผู้ที่ทำหมันแล้วมากกว่าตัวเมีย น้องแมวที่เลี้ยงในบ้าน ไม่ค่อยออกกำลังกาย กินอาหารเม็ดเป็นหลัก พบว่าน้องแมวที่น้ำหนักตัวเกิน มีโอกาสเป็นโรคนี้มากกว่าแมวทั่วไปถึง 4 เท่า
สาเหตุที่พบ- นิ่วอุดตันในท่อปัสสาวะ (urthral plug)
- กระเพาะปัสสาวะอักเสบ
- นิ่วในกระเพาะปัสสาวะ
- กระเพาะปัสสาวะอักเสบแบบไม่ทราบสาเหตุ (Feline idiopathic cystitis; FIC) ซึ่งกระตุ้นจากความเครียดสะสม
อาการที่พบในน้องแมว- ปัสสวาะไม่ออก ปวดเบ่งเวลาปัสสาวะ พยายามเบ่งปัสสาวะนาน
- ปัสสาวะบ่อยขึ้น เข้ากระบะทรายบ่อย น้องแมวฉี่ได้เป็นกองเล็กๆ
- ปัสสาวะเป็นเลือด อาจจะพบว่าปัสสาวะเป็นสีแดง หรืออาจจะพบเลือดเป็นหยดบริเวณบ้าน
- ปัสสาวะนอกกระบะทราย หรือปัสสาวะไหลตลอดเวลา รอบๆอวัยเพศจะเปียกตลอด
- น้องแมวบางตัวจะพยายามเลียตัว (over-grooming) หรือพยายามเลียบริเวณท้อง เนื่องจากมีอาการปวดท้อง
การวินิจฉัย สัตวแพทย์จะแนะนำให้ทำการตรวจเอ๊กเรย์ร่วมกับการอัลตราซาวด์ เพื่อดูเกี่ยวกับปัญหานิ่ว หรือก้อนเนื้องอกที่อาจจะอุดตันทางเดินปัสาวะ และจะตรวจปัสสาวะเพื่อดูการติดเชื้อร่วมด้วย ถ้าน้องแมวมีอาการอาเจียน หรือไม่สามารถฉี่ได้เกิน 24 ชั่วโมง อาจจะเกิดปัญหาไตวายฉับพลัน ดังนั้นอาจจำเป็นต้องตรวจเลือด ค่าเคมีในเลือด เพื่อประเมินภาวะไตวายฉับพลัน
การรักษาในกรณีทั่งพอปัสสาวะได้เอง อาจจะไม่จำเป็นต้องสวนท่อปัสสาวะ แต่ถ้าน้องแมวฉี่ไม่ออกเลย สัตวแพทย์จะสวนปัสสาวะเพื่อระบายออกก่อน เพื่อป้องกันภาวะไตวายฉับพลัน ส่วนการรักษานั้นจะขึ้นกับสาเหตุของโรค เช่น ถ้าอาการฉี่ไม่ออกเกิดจากนิ่วก็ต้องรักษาด้วยการผ่าตัด (นิ่วขนาดใหญ่) หรือกินอาหารสลายนิ่ว (นิ่วทรายขนาดเล็ก) หรือถ้าอาการฉี่ไม่ออกเกิดจากภาวะกระเพาะปัสสาวะอักเสบแบบไม่ทราบสาเหตุ หรือ FIC นั้นก็จำเป็นต้องมีการจัดการปัญหาแบบองค์รวม เช่น ต้องมีการปรับรูปแบบอาหาร ควบคุมน้ำหนัก จัดสภาพแวดล้อมใหม่ เพิ่มปริมาณการกินน้ำ จัดการกระบะทรายให้สะอาดอยู่เสมอ เป็นต้น
https://icatcare.org/advice/feline-lower-urinary-tract-disease-flutd/https://www.sciencedirect.com/topics/veterinary-science-and-veterinary-medicine/feline-lower-urinary-tract-diseasehttps://he01.tci-thaijo.org/index.php/tjvm/article/view/10712
